Βρουκέλλωση

Η βρουκέλλωση ή μελιταίος πυρετός είναι κύριο αίτιο πυρετού αγνώστου αιτιολογίας

Η βρουκέλλωση ή μελιταίος πυρετός, ICD-10 A23 είναι μια λοιμώδης νόσος που μεταδίδεται στον άνθρωπο από τα ζώα, κυρίως από τα παραγωγικά (βοοειδή, πρόβατα, κατσίκες, χοίροι) και σε μικρότερο βαθμό από ορισμένα άγρια (αγριόχοιρος, ελάφι, λαγός).

Οφείλεται σε βακτηρίδια του γένους Brucella, που είναι μικρά αρνητικά κατά Gram ραβδία. Τα είδη που μολύνουν τον άνθρωπο είναι η Brucella melitensis, Brucella  abortus, Brucella canis, Brucella suis.

H Brucella melitensis μολύνει τον άνθρωπο από την αίγα, από το γάλα και προκαλεί τον μελιταίο πυρετό που είναι συχνή νόσος στην Ελλάδα.

H Brucella  abortus μεταδίδεται με το γάλα της αγελάδας και σπάνια από επαφή.

H Brucella suis μολύνει το χοίρο και μεταδίδεται στον άνθρωπο.

Τα περισσότερα κρούσματα οφείλονται στην Ελλάδα στην Brucella melitensis μετά από κατανάλωση γάλακτος και τυριού ή σε επαγγελματίες που έρχονται σε επαφή με μολυσμένα ζώα αγρότες, εργάτες σφαγείων, και εργάτες σε βιομηχανίες κρέατος και κτηνίατρους.

Το φυσιολογικό γαστρικό υγρό καταστρέφει in vitro την βρουκέλλα. Όσοι έχουν αχλωρυδία κινδυνεύουν.

Οι βρουκέλλες με τα λεμφαγγεία εισέρχονται στους λεμφαδένες, μετά στο αίμα, παραλαμβάνονται από τα φαγοκύτταρα του δικτυοενδοθηλιακού συστήματος λεμφαδένων, μυελού, ήπατος και σπλήνα και προστατεύονται από τα αντισώματα και τα αντιβιοτικά. Τελικά σχηματίζουν κοκκιωματώδη ιστό με γιγαντοκύτταρα που μοιάζει με αυτόν της σαρκοείδωσης. Διαπύηση και αποστήματα συμβαίνουν. Η βιοψία ήπατος, σπληνός, λεμφαδένων και μυελού αποκαλύπτει το κοκκίωμα.

Η επώαση της νόσου είναι 15-30 ημέρες.

---

Οξεία βρουκέλλωση: Η εξέλιξη της νόσου είναι βραδεία.

• Χαρακτηρίζεται από πυρετό που μπορεί να εμφανίζεται σε ακανόνιστα χρονικά διαστήματα και δεν υποχωρεί, ιδρώτα,  ρίγος, πονοκέφαλο, πόνους στις αρθρώσεις, οσφυαλγία, μυαλγίες, κόπωση, ανορεξία και αδυναμία.
• Ο σπλήνας είναι διογκωμένος στο 50% των περιπτώσεων.
• Επίσης σε ένα μικρό ποσοστό υπάρχει ηπατομεγαλία.
• Ο πυρετός είναι κυματοειδής, διαρκεί 10-12 ημέρες και ακολουθεί απυρεξία 3-7 ημερών.
• Κατά τη νόσο προσβάλλονται οι αρθρώσεις, κυρίως μία και σπάνια περισσότερες.
• Επίσης, μπορεί να συμβεί σπονδυλίτιδα με διαπύηση, ορχίτιδα, επιδιδυμίτιδα, πολυνευρίτιδα, μηνιγγίτιδα, ενδοκαρδίτιδα, ηπατίτιδα, πνευμονίτιδα, πλευρίτιδα. κ.α.
• Η βλάβη ήπατος μπορεί να προκαλέσει ηπατική ανεπάρκεια με αυξημένες τρανσαμινάσες.

---

Χρόνια βρουκέλλωση:

• Μικρός πυρετός με εξάντληση και κακουχία, νυχτερινούς ιδρώτες και κατάθλιψη.
• Λευκοπενία με λεμφοκυττάρωση είναι χαρακτηριστική αν και μπορεί να μην υπάρχει.
• Συνυπάρχει μέτρια αναιμία.

---

Διάγνωση της βρουκέλλωσης

• Επειδή το μικρόβιο καλλιεργείται με δυσχέρεια οι αρνητικές αιμοκαλλιέργειες δεν αποκλείουν την νόσο.
• Αναζητούνται αντισώματα. Υψηλός τίτλος και προοδευτικά αυξανόμενος έχει διαγνωστική αξία.
• Η βιοψία ήπατος αναδεικνύει το κοκκίωμα αν και δεν είναι ειδικό της νόσου.

---

Πρόγνωση

Η βακτηριδιακή ενδοκαρδίτιδα έχει κακή πρόγνωση

---

 Θεραπεία βρουκέλλωσης

-Τετρακυκλίνη 0,5 gr τέσσερις φορές την ημέρα από το στόμα για 4 εβδομάδες με άδειο στομάχι. Δεν πρέπει να λαμβάνονται αντιόξινα και δισκία σιδήρου μαζί, όπως και γάλα.

-Σε βαρύτερες μορφές προστίθεται στρεπτομυκίνη 1 gr ημερησίως ενδομυϊκά, σε δυο δόσεις για 2-3 εβδομάδες.

-Τριμεθοπρίμη-σουλφομεθοξαζόλη, 8 δισκία ημερησίως για 6 εβδομάδες.

-Το φαινόμενο Herxheimer συμβαίνει κατά την έναρξη της θεραπείας με τετρακυκλίνη και στρεπτομυκίνη και εκδηλώνεται με πυρετό, υπόταση και αδυναμία. Αντιμετωπίζεται με υδροκορτιζόνη 100mg ενδοφλέβια ανά 8ωρο για 24 ώρες και χορηγείται συγχρόνως πρεδνιζόνη 40 mg ημερησίως για 5-6 ημέρες. Χορηγείται και ριφαμπικίνη.

-Σε μικροβιακή ενδοκαρδίτιδα θα χρειαστεί αντικατάσταση της βαλβίδας.

---

Πρόληψη βρουκέλλωσης

Αποφυγή κατανάλωσης μη παστερειωθέντος γάλακτος και τυριού και λήψη κτηνιατρικών μέτρων για τους επαγγελματίες

Πώς μπορείτε να προστατευτείτε από τη βρουκέλλωση;

• Καταναλώνετε  μόνο παστεριωμένο γάλα. Σε περίπτωση που δε γνωρίζετε αν το γάλα είναι παστεριωμένο, βράζετέ το για τουλάχιστον 2 λεπτά πριν το πιείτε (δεν αρκεί απλώς να φουσκώσει).
• Αποφεύγετε την κατανάλωση φρέσκων μαλακών τυριών εάν δεν έχουν ωριμάσει για το κατάλληλο χρονικό διάστημα (τουλάχιστον 2 μήνες) όπως και άλλων γαλακτοκομικών προϊόντων αν δε γνωρίζετε ότι έχει τηρηθεί η σωστή διαδικασία παρασκευής που εξασφαλίζει την υγιεινή κατάσταση του προϊόντος.

---

Βιβλιογραφία

• Ειδική Νοσολογία, Κ.Δ. Γαρδίκας, Εκδ. Παρισιάνος
• keelpno.gr